مطالعه وبازیابی چوب چوگان با استناد بر نگاره ها و نسخ خطی دوره تیموری

نویسندگان

چکیده مقاله:

چوگان ورزش و بازی‌ای است باستانی و منسوب به سرزمین ایران، که باوجود پیشینه‌ای دیرین، اطلاعات مکتوب اندکی پیرامون قوانین و ابزار و ادوات آن وجود دارد. چنین به نظر می‌رسد که استقبال حکمرانان تیموری از چوگان کم شده و بیشتر معطوف به بازسازی کشور باشد که با توجه به قرابت زمانی دوره تیموری با چپاول مغول در دوره ایلخانی امری منطقی است و توجه روزافزون دربار تیموری را به معماری و هنرهای وابسته به آن در تعدد آثار به‌جامانده شاهد هستیم. بنابراین فضای مناسبی برای رونق و توسعه چوگان از سوی دربار تیموری وجود نداشته و مجال پرداختن به تفریحات و یا ورزش‌های جمعی نظیر چوگان در میان درباریان تیموری (همانند آنچه در دوره صفوی شاهد هستیم) مهیا نبوده است. بااین‌وجود، به دلیل شعردوستی و ادب‌پروری شاهزادگان تیموری در این عهد با تعدد و تنوع آثار شعرا با محوریت چوگان روبرو هستیم. بر اساس یافته‌های این پژوهش در بین آثار شعرای این عهد 264 مورد چوگان و 27 مورد صولجان (معرب چوگان) یافت شد و در نگاره‌های موردپژوهش شاهد سه شکل سرِ چوب چوگان به شکل‌های «ل»، «L» و «V» با زاویۀ باز هستیم. این مقاله با طرح این پرسش که؛ سیر تحول و تطور چوب چوگان در نگاره‌های تیموری و دلایل آنچه بوده، با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و اسنادی ازجمله منابع اینترنتی، پیشینه و سابقه پژوهش‌های مربوط را گردآوری کرده و در مرحلهٔ بعد، با جمع‌آوری متون کهن و نگاره‌های چوگانی و سپس پالایش مجموعه به لحاظ اعتبار اسناد و داشتن تاریخ، موارد موردمطالعه را گزینش کرده است. در نهایت پس از گردآوری داده‌های حاصل، موارد مشابه و متفاوت را مورد تحلیل قرار داده است. پژوهش حاضر به شیوه توصیفی – تحلیلی و با بهره‌گیری از تکنیک‌های کتابخانه‌ای، مشاهده و مصاحبه انجام پذیرفته است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

سیر تحول لباس و ابزار چوگان بازان ایران با استناد بر نسخ خطی و نگاره ها از دوره ساسانی تا دوره معاصر

چوگان یک سنت ایرانی است که قدمت آن به بیش از 2500 تا3000 سال قبل در ایران میرسد و به عنوان نخستین ورزش تیم به تیم جهان که دارای دروازه و توپ (گوی چوگان) است، شناخته میشود. چوگان یک بازی صرف نیست و ابعاد مختلف و متنوعی از برنامه ریزی و اندیشه را در کنار آمادگی اسب و چوگان باز نیاز دارد و در واقع چوگان باز و اسب در بازی چوگان، مشق رزم میکرده اند. بر پایه شواهد و مدارک ، چوگان کهن ترین بازی ورزشی ...

مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure

کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...

متن کامل

مطالعه تطبیقی دو نگاره ی جنگ اژدها با رستم/اسفندیار در مکتب شیراز در دوره ی آل اینجو و تیموری

شاهنامه فردوسی یکی از آثاری است که نگارگران ایرانی در تمامی ادوار به مصور کردن آن علاقه نشان داده اند. شاهد این مدعا تعداد زیادی شاهنامه است که که از دوره اسلامی به جا مانده است. نگارگران مکتب شیراز نیز از این قافله جا نمانده اند. شیراز یک بار در حمله ی مغول و بار دیگـر در حمله ی تیمـور مورد هجوم قرار گرفت که در هر دو توانست با تکیه بر میراث هنری خود در نگارگری شیوه خاص خود را زنده نگه داردو به...

متن کامل

بررسی تحلیلی مکتب هنری شیراز با استناد به آرایه‌های نسخ خطی

کتاب‌آرایان ایرانی با توجه به سابقه‌ای که پیش از ظهور اسلام در نقاشی داشتند، از سده‌های چهارم و پنجم هجری به بعد برای لذت بخشیدن به جان و روح انسان، نخست مصحف‌ها و سپس نسخه‌های دیگر خطی را مذهَّب و مصوَّر ساختند. در ابتدا نقوش به کار رفته در حوزه کتاب‌آرایی ایرانی‌ـ اسلامی ساده و مطلق با رنگ‌های محدود و به‌ویژه زر ناب بود و از قرن ششم هجری به بعد عناصر رنگی متنوع دیگر اضافه شد. از این زمان به بعد س...

متن کامل

موسیقی عصر تیموری، با تکیه بر نگاره ها و روایات تاریخی

عصر تیموری مصداق و یادمان شکوفایی هنرهای متعدد و در تناقض آشکار با اوضاع و احوال      سیاسی ' نظامی این دوران است. با استیلای تیمور بر ایران، وی در صدد برآمد تا با گردآوری هنرمندان در سمرقند، قدرت طلبی و برتری جویی خود را به نمایش گذارد و در این بین، جانشینان پس از وی نیز به این کار اهتمام ورزیدند که نتیجۀ آن، طرح مبحث مکتب هرات در گسترۀ فرهنگ ایرانی بود. یکی از هنرهایی که در این عصر تحولات و ش...

متن کامل

تحلیل نگاره های فتح خیبر مربوط به دوره های تیموری، ترکمن و صفوی

Khyber event has a dominant, important and symbolic position for the Shiites. The event is represented on the painting version of various eras in different ways. In this study, three paintings of the conquest of Khaybar were analyzed which were related to Timurid (historical sketch), Turkmen (KHAVARAN-NAME), and Safavi periods (Falname) based on Shiite discourses (Twelve Imams). Shiite discours...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 9  شماره 2

صفحات  63- 76

تاریخ انتشار 2018-02-20

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023